Święta tu, święta tam, święta są wszędzie…

Na Boże Narodzenie weseli się wszystko stworzenie

Każdy z nas przeżywa święta na swój sposób, w gronie rodziny, w samotności, w radości czy w smutku. Dla wielu Boże Narodzenie jest ulubionym okresem w roku, kiedy mamy dużo wolnych dni od pracy, spędzamy czas na wybieraniu prezentów dla najbliższych, pichcimy wigilijne potrawy i czekamy na magię świąt. Cały świat wpada wtedy w bożenarodzeniową gorączkę, Włochy również, jednak u nich jest trochę inaczej niż w Polsce. Jak wiadomo dla Włochów największą świętością jest rodzina, z którą uwielbiają spędzać dużo czasu, celebrować każdy dzień w gronie najbliższych, dlatego sprawdzimy jak jest obchodzone święto Narodzin Jezusa w jednym z najbardziej katolickich państw na świecie.

Boże Narodzenie, czyli Natale najbardziej uroczyście obchodzonym świętem wszystkich chrześcijan, które jest poprzedzone kolacją Wigilijną wieczorem, 24 grudnia. Ponad 87% mieszkańców Italii jest wyznawcami wiary katolickiej, z czego tylko 37% jest praktykujących. Najbardziej religijnymi regionami są Sycylia, Kampania, Kalabria, Apulia. We Włoszech okres świąteczny zaczyna się 8 grudnia, kiedy jest obchodzone Święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i kończy się 6 stycznia w święto Trzech Króli, kiedy dzieci otrzymują prezenty od czarownicy Befany, która roznosi prezenty (bądź węgiel dla niegrzecznych dzieci 🙂 ) latając na miotle. W tym okresie pięknie ozdobione i oświetlone są ulice i sklepy a przepięknie udekorowane choinki przybliżają atmosferę świąt.

Głównym symbolem Bożego Narodzenia obok choinki są szopki, które zajmują centralne miejsca we włoskich domach, kościołach oraz placach wielu miast. Włosi są wybitnymi mistrzami budowy szopek, których początki sięgają 1223 roku, kiedy powstała pierwsza szopka na prośbę Św.Franciszka z Asyżu. Szopki wykonuje się z dokładnością i precyzją, twórcy tych makiet wkładają dużo miłości i serca w swoje dzieła, które są później podziwiane przez wielu mieszkańców i turystów. Mistrzowie sztuki szopkarskiej kształtują się w trzech głównych ośrodkach w Neapolu, Lecce i Sycylii, gdzie również powstają najsławniejsze okazy. Główną szopkę Italii odsłania papież 24 grudnia około godziny 19 na placu Św. Piotra w Watykanie wśród tysięcy wierzących.

Nasz Chef kuchni jest nie tylko wspaniałym kucharzem, ale również mistrzem sztuki szopkarskiej. Na Sycylii zawsze uczestniczył w tworzeniu szopki Bożonarodzeniowej, w Polsce również zachował włoską tradycję i stowrzył istne arcydziełem (szopka poniżej :)).

Kolejnym symbolem świąt są kolędy, których we Włoszech jest multum, każdy region ma swoją osobliwą radosną pieśń noworoczną. Ciekawa tradycja związana z kolędowaniem panuje na Sycylii, młodzi chłopcy spędzają 9 dni poprzedzających Boże Narodzenie na śpiewaniu różnych kolęd. Młodzież chodzi od domu do domu śpiewając jedną z tradycyjnych pieśni bożonarodzeniowych, za co zostają obdarowywani różnymi smakołykami. W każdym dniu wykonuje się inną kolędę, a w ostatnim dniu chłopcy otrzymują od słuchaczy pieniążki. Niestety we Włoszech w większych miastach odchodzi się już od tradycji śpiewania kolęd, na jarmarkach bożonarodzeniowych częściej można usłyszeć świąteczne piosenki amerykańskie. Najbardziej popularnymi kolędami włoskimi są “Tu scendi dalle stelle”, “La Notti di Natali”, “Astro del Ciel”, “Albero di Natale”.

W zależności od regionu na stołach wigilijnych można znaleźć różne wspaniałe potrawy bezmięsne, podstawą których są produkty lokalne i sezonowe. We Włoszech kolacja wigilijna nosi również nazwę Uczta Siedmiu Ryb, która składa się przede wszystkim z dań rybnych i warzywnych, oprócz nich serwuje się oczywiście dania z makaronów. Należy zaznaczyć jednak, że nie ma jednego tradycyjnego dania dla całego kraju oraz nie ma tradycji dzielenia się opłatkiem. W okresie świątecznym dużo czasu spędza się na przyrządzeniu deserów i słodyczy, w tym najsłynniejszego ciasta włoskiego – panettone. Po kolacji nadchodzi najbardziej oczekiwana część wieczoru czyli pasterka, na którą zmierzają całe rodziny w celu spędzenia czasu na modlitwie i śpiewaniu kolęd. Po powrocie z kościoła wszyscy składają sobie życzenia oraz otwierają butelkę wina lub nawet szampana oraz częstują się wyśmienitymi deserami.

Świętowanie Bożego narodzenia zaczyna się od wystawnego obiadu, który może trwać nawet kilka godzin. Podczas świątecznego obiadu królują potrawy mięsne, na przystawki serwuje się szynki, salami, sery. Dania pierwsze (primi piatti) to różnego rodzaju makarony – pieczone, nadziewane,  w tym tortellini czy lasagne.  Jako danie drugie (secondo piatto) przyrządza się sztukę pieczonego mięsa z warzywami. Przed albo po świątecznym obiedzie do rodziny może zawitać święty Mikołaj (Babbo Natale), który obdarowuje dzieci małymi prezentami. W tym dniu na pierwszym miejscu jest rodzina, z którą spędza się cały dzień na rozmowach, wspomnieniach, dzieleniu się tym co najlepsze. Włosi lubią robić sobie prezenty, dlatego z niecierpliwością oczekują na święta Bożego Narodzenia. Najbardziej praktycznym i trafionym prezentem według Włochów są koszyki z żywnością, która jest ich największą miłością.

Drugi dzień świąt czyli Santo Stefano spędza się podobnie do pierwszego dnia Natale na spotkaniach rodzinnych i delektowaniu się kolejnymi przepysznymi potrawami. Jak widać główne miejsce w świętowaniu Bożego Narodzenia odgrywa wspólne gotowanie i celebrowanie przy stole w gronie najbliższych. We Włoszech istnieje jedno bardzo trafne powiedzenie, które odzwierciedla ich nastawienie do świąt „spędzaj Boże Narodzenie z rodziną a Wielkanoc z kim chcesz”(„Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi”). Święta Bożego Narodzenia to przede wszystkim wesoła uczta rodzinna, podczas której stajemy się lepsi, doceniamy to co dostaliśmy od życia, kochamy mocniej, spotykamy się częściej i cieszymy się bardziej.